Kunstwerk “het Vrijheidsvuur” bij hotel De Wereld in Wageningen

Er was een aanleiding voor de gemeente Wageningen om een kunstwerk te plaatsen op het 5 mei- plein. Op 05-05-05 is het immers 60 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. De capitulatie werd getekend in hotel De Wereld en van daaruit vloog “de bevrijding” over ons land. Ik kreeg de opdracht een schetsontwerp te maken met een eeuwige vlam en als een teken van vrede en her’innering’. Zoals de grondsoort bepalend is voor wat er groeit, zo is de plek dat voor een ontwerp. De plek veroorzaakt het ontwerp en bepaalt ook het formaat, vervolgens de opdrachtformulering samen met de prima-materia . Deze drieling gaat een alchemistische relatie met elkaar aan; De plek maakt de vorm, de beide andere de inhoud. Het 5 mei- plein doet zijn best een plein te zijn. Het bestaat uit een straatgedeelte, waaraan hotel De Wereld staat en een driehoekig gedeelte waarin de bestrating doorloopt. Hierop staat een beeld. Eigenlijk staan er twee beelden; de sokkel en een beeld daarop. Alles wat op dit ́plein ́ wordt neergezet gaat onmiddellijk een verbinding aan met dat beeld. Samen met het tweedelige plein zou dit de verwarring vergroten. Het kunstwerk moet niet worden toegevoegd aan een bestaande omgeving. Het moet er onderdeel van zijn. Na talloze tekeningen, indachtig: bevrijding, vrijheid, herinnering en het symbool van eeuwig vuur, ontstond er een schets met een obelisk-verwante vorm. Stil van vorm en formaat. Rijk aan geschiedenis, denk onder nadere aan de obelisk op de Place de La Concorde in Parijs en die op het Sint Pietersplein in Rome. Een obelisk stelt de versteende stralen van de zon voor en tevens de verbinding tussen mens en Goden. Hoofdthema in mijn werk zijn de vier elementen en het zichtbaar maken van de veranderingen hierin (dat is mijn prima-materia). Het element was van het begin duidelijk gesteld: vuur. Vuur is behalve warmte, licht. Werken met de dynamiek van het altijd wisselende licht. Vuur is ook energie, evenals licht energie kan zijn. Het vuur zou dus aangestuurd moeten worden door het licht. Zo veroorzaakte het element het ontwerp. De hoeveelheid licht op het 5 mei-plein brengt het vuur verder naar de hemel of dichter naar de mens. Ook de materiaalkeuze versterkt de omschreven werkwijze: roodkoper. Het materiaal is de kleur. De tijd, de voortgang en opvolging van de gebeurtenissen en verschijnselen die als een zelfstandige en ononderbroken eenheid worden beschouwd veranderen de kleur door een oxydatie- proces van de roodkoperkleur langzaam in bruin, donkerbruin, zwartbruin, zwart met een groen-zweem, uiteindelijk in groen. Onder invloed van het daglicht varieert de hoogte van de kolom; 5,40 meter in zijn laagste stand en 9,45 meter op zijn hoogst. Het traject van de laagste naar de hoogste stand duurt 75 minuten ( is instelbaar ) en is volkomen geruisloos. Het kunstwerk lijkt stil te staan. De wisselingen in de hoogte zijn onophoudelijk; vrijheid is een dynamisch begrip. In tijden van duisternis is de behoefte aan nabijheid van het licht het grootst. In lichter tijden reikt het licht naar haar bron. Hotel “de Wereld”, het bestaande monument en het kunstwerk “het vrijheidsvuur” vormen samen op de plek die gedacht is (wellicht iets opgeschoven) een drie-eenheid. Die stilte is hoorbaar.